Kiedy nasze dzieci były bardzo małe, zawsze wybieraliśmy miejsca w kościele, z których szybko mogliśmy wyjść na zewnątrz. Torba na pieluchy zawsze była wypełniona książkami, kredkami i cichymi zabawkami — sprzętami, które uspokajały naszą bardzo aktywną i pełną życia drużynę. Naszym celem było utrzymanie dzieci w ciszy podczas spotkania.
Jednak gdy dzieci podrosły — osiągnęły wiek szkoły podstawowej — uznaliśmy, że są gotowe na nowy etap. Założyliśmy, że jeśli włożymy trochę więcej wysiłku, damy naszym dzieciom nową perspektywę na spotkania kościelne, co pozwoli im przyswajać sobie wiedzę z prezentowanych tam przesłań. Naszym nowym celem było pomóc im słuchać i uczyć się podczas spotkań kościelnych.
Najpierw omówiliśmy tę sprawę na forum rodziny, rozważając, co zamierzamy zrobić i dlaczego. Następnie wprowadziliśmy „okres odstawienia”, czyli czas, w którym nie przynosiliśmy już do kościoła cichych i przyciągających uwagę dzieci przedmiotów, ale zachęcaliśmy trójkę starszych dzieci do słuchania.
Na tamtym etapie poświęciliśmy wiele czasu na głębokie duchowe rozmyślania. Zrozumieliśmy, że bardziej niż kiedykolwiek wcześniej nasz dom musiał stać się ośrodkiem duchowej nauki. Nauczane w kościele pojęcia ewangelii miały stać się w większym stopniu punktem wyjścia do naszych domowych dyskusji; zasady nauczane w domu miały być wzmacniane i wzbogacane przez uczestnictwo w spotkaniach kościelnych. Mieliśmy nadzieję, że nasze dzieci w większym stopniu uznają spotkania sakramentalne za ważne.
Odkryliśmy, że musimy skupić się na rozwijaniu u dzieci umiejętności słuchania. Poniżej przedstawiam kilka opartych na naszym doświadczeniu pomysłów, jak to zrobić:
1. Organizujcie lekcje na domowych wieczorach rodzinnych na temat znaczenia słuchania i tego, jak należy słuchać. Zacznijcie od omówienia, jak słuchać siebie nawzajem, prowadząc rozmowy w cztery oczy. Odgrywajcie sytuacje wymagające słuchania. Następnie w ciągu tygodnia bądźcie dobrymi słuchaczami waszych dzieci. Pokazujcie im, jak ważne jest dla mówcy utrzymywanie kontaktu wzrokowego ze słuchaczem i pełna koncentracja słuchacza.
2. Twórzcie w domu sytuacje, które wymagają słuchania. My nagrywaliśmy wieczory domowe, podczas których nasze dzieci opowiadały historie z pism świętych i nauczały zasad ewangelii. Uwielbiają słuchać swojego głosu i odtwarzają te taśmy raz za razem. Czytanie dzieciom na głos jest również wspaniałym sposobem, aby nauczyć je słuchania. A nagrywanie ulubionych fragmentów do użycia w późniejszym czasie stało się popularne w naszym domu. Nagrania te nie tylko zapewniają rozrywkę, ale także uczą prawidłowych zasad.
3. Przedyskutujcie jako rodzina, w jaki sposób te dobre techniki słuchania można wykorzystać w sytuacjach wymagających słuchania w grupie, zwłaszcza na spotkaniach sakramentalnych. Wyjaśnijcie, że kontakt wzrokowy, o którym uczy się na wszystkich zajęciach dokształcających nauczycieli, dotyczy również słuchaczy. Podczas spotkania sakramentalnego bądźcie dla swoich dzieci wzorem słuchacza, patrząc na mówcę i nie pozwalając błądzić waszym oczom i myślom.
4. W domu pracujcie nad pogłębianiem i poszerzaniem wiedzy waszych dzieci na temat słownictwa ewangelii, aby było im ono znane, gdy usłyszą je podczas przemówień w kościele. Znaczną część języka mówionego, który jest używany na spotkaniach kościelnych, rozumieją nawet małe dzieci. Zacznijcie na przykład od słów: chrzest, przymierze i sakrament.
5. Wyjaśnijcie swoim dzieciom cel i przebieg spotkań kościelnych. Podczas wieczorów domowych omawiajcie konkretne wydarzenia, takie jak błogosławieństwa, konfirmacje czy sakrament. Wówczas będą lepiej znać te części spotkań i będą się nimi interesować.
6. Przydziel każdemu dziecku konkretne przemówienie, które potem przedstawi w domu. Poproś dzieci, aby w trakcie spotkania pisały jedno- lub dwuzdaniowe podsumowanie przemówienia. Jeśli przemówienia okażą się zbyt skomplikowane dla młodszych dzieci, rodzice lub starsze rodzeństwo mogą wyjaśnić temat i użyte pojęcia. W ten sposób zaangażowana jest cała rodzina i każdy korzysta z tego doświadczenia.
7. Załóżcie rodzinny album lub pamiętnik, w którym będziecie zapisywać ciekawe historie i pomysły usłyszane na spotkaniach kościelnych. Stosujcie proste nagłówki — niech to będzie projekt nawet dla najmłodszych. Pozwólcie im dodawać własne pomysły lub materiały, które przyniosą do domu. Jeśli lekcja w ramach wieczoru domowego koncentruje się na jednym z tych tematów lub gdy któremuś z dzieci zostanie wyznaczone przemówienie, przejrzyjcie katalog pod kątem materiałów źródłowych.
8. Śpiewajcie w domu hymny, aby skłonić dzieci do większego zainteresowania muzyką podczas spotkań sakramentalnych. Poproście przywódcę ds. muzyki o listę hymnów zaplanowanych na spotkanie sakramentalne, a następnie przećwiczcie je wspólnie podczas domowego wieczoru rodzinnego. Uczcie dzieci, aby zwracały szczególną uwagę na śpiewane słowa. Omówcie przesłania tych hymnów.
Jeśli jako rodzice podejmiemy wysiłek i poświęcimy czas na nauczanie naszych dzieci, sprawimy, że będą bardziej ceniły spotkania kościelne. Wysiłek, jaki teraz wkładamy, aby pomagać dzieciom w rozwijaniu umiejętności słuchania, przyniesie wieczne korzyści.